Nonduality in Plato
ΑΠΟΣΠΑΣΜΑ από
το "Συμπόσιον του πλάτωνος" - 'Ο μύθος της Διοτίμας'
Προσπάθησε
όμως" πρόσθεσε "να εντείνεις την προσοχή σου, όσο μπορείς
περισσότερο.
Όποιος λοιπόν
κατά την σπουδή της τέχνης της ερωτικής οδηγηθεί σε τούτο το σημείο, βλέποντας
σωστά, την μία μετά την άλλη, τις διάφορες μορφές του ωραίου, όταν προχωρήσει
πλέον προς το τέρμα της ερωτικής μυσταγωγίας,
θ’ αντικρύσει
ξαφνικά ένα κάλλος θαυμασίας φύσεως, εκείνο ακριβώς, Σωκράτη, το κάλλος, χάριν
του οποίου καταβλήθηκαν και όλες οι προηγούμενες ταλαιπωρίες, το οποίο πρώτα
μεν υπάρχει αιώνιο και δεν υπόκειται ούτε σε γένεση ούτε σε αφανισμό, ούτε σε
αύξηση ούτε σε ελάττωση, έπειτα δεν είναι ωραίο από μια άποψη, άσχημο από την
άλλη, ούτε ωραίο σήμερα, αύριο όχι, ούτε σχετικά με τούτο ωραίο, σχετικά μ’
εκείνο άσχημο, ούτε εδώ ωραίο, εκεί άσχημο, σάν να ήταν για μερικούς ωραίο, ενώ
γι’ άλλους άσχημο.
Ούτε αφ’ ετέρου
θα του παρουσιασθεί το ωραίο υπό την μορφήν ενός προσώπου ή χεριών ή κάτι άλλου
σωματικού, και ούτε υπό την μορφή ενός λόγου ή μιας επιστήμης, ούτε πάντως σαν
να υπάρχει σε ένα διαφορετικό ον, σε ένα έμψυχο π.χ ή σε ένα τοπίο ή στον
ουρανό ή σε κάτι άλλο. Αλλά σαν κάτι που υπάρχει μόνο του, αυτοτελώς, με τον
εαυτό του, ενιαίο στην μορφή, αιώνιο, όλα δε τ’ άλλα τα ωραία μετέχουν εκείνου
κατά κάποιον τέτοιο τρόπο, ώστε, με την γένεση και τον αφανισμό εκείνων, εκείνο
μήτε αύξηση μήτε ελάττωση καμία να υφίσταται μήτε κανένα άλλον επηρεασμό.
Όταν λοιπόν
χάρις στην ορθή εφαρμογή της αγάπης των παιδιών, ανεβεί από τα φαινόμενα εδώ
κάτω, και αρχίσει ν’ αντικρύζει εκείνο το κάλλος, προσεγγίζει σχεδόν, θα έλεγα,
το τέρμα. Διότι αυτό ακριβώς είναι η ορθή οδός προς τα ερωτικά, είτε αυτοβούλως
βαδίζεις είτε οδηγείσαι από άλλον, ν’ αρχίζεις από τα ωραία εδώ κάτω εν όψει
εκείνης της ωραιότητας και ν’ ανεβαίνεις διαρκώς, μεταχειριζόμενος, βαθμίδες,
σα να λέμε, από το ένα προς τα δύο και από τα δύο προς όλα τα ωραία σώματα, και
από τα σώματα τα ωραία προς τις ωραίες πράξεις και από τις πράξεις προς τις
μαθήσεις τις ωραίες, έως ότου από τις μαθήσεις φθάσεις σε εκείνη τελικά την
μάθηση, η οποία είναι μάθηση εκείνου του απολύτου κάλλους, όχι άλλου, και
γνωρίσεις αυτό το ίδιο το κάλλος το απόλυτο.
Σε αυτό το στάδιο της ζωής, αγαπητέ Σωκράτη" είπε η ξένη από την Μαντίνεια "παρά οπουδήποτ’ αλλού, αξίζει η ζωή του ανθρώπου, με την θέα του κάλλους του απολύτου.
Αν τύχει κάποτε
και το δεις, θα σου φανεί πως δεν συγκρίνεται με χρυσό ή φορέματα πολυτελή, με
τα ωραία παιδιά και τους εφήβους, στων οποίων τη θέα χάνεις τώρα τα λογικά σου
και πρόθυμος είσαι, και συ και πλήθος άλλοι, όταν βλέπετε τους αγαπημένους σας
και βρίσκεσθε διαρκώς μαζί τους, αν ήταν τρόπος, μήτε να τρώγετε μήτε να
πίνετε, και μόνο ν’ απολαύετε την θέα και την συντροφιά τους. Φαντάσου"
είπε "τώρα αν κανενός του δινόταν η χάρη ν’ αντικρύσει το απόλυτο κάλλος,
άδολο, καθαρό, αμιγές, όχι ανακατωμένο με γήινες σάρκες και χρώματα και κάθε
άλλη ματαιότητα θνητή, αλλά αν μπορούσε ν’ αντικρύσει το κάλλος το απόλυτο στην
θεία μοναδικότητα της μορφής του!
Θα ήταν,
φαντάζεσαι, χωρίς αξία, η ζωή ενός ανθρώπου" είπε "που έχει το βλέμμα
του προς τα εκεί και εκείνο βλέπει με το όργανο που πρέπει, και μ’ εκείνο
βρίσκεται μαζί; Ή ξεχνάς" πρόσθεσε "ότι εδώ, και μόνο εδώ, θα έχει το
χάρισμα, βλέποντας με ό,τι είναι ορατή την ωραιότητα, να γεννά όχι φαντάσματ’
αρετής, αφού δεν είναι φάντασμα αυτό που αγκαλιάζει, αλλά την αληθινή, αφού την
αλήθεια αγκαλιάζει;
Και όταν
γεννήσει και αναθρέψει αρετή αληθινή, έχει την δυνατότητα να γίνει ο αγαπημένος
των θεών και, όσο είναι θεμιτό σε έναν άνθρωπο, να γίνει κι εκείνος αθάνατος".
